18. De molensteen en de verdwenen molen

Hoek Molenweg – Nijverheidstraat

Op de Molenweg herinnert alleen deze molensteen nog aan de korenmolen ‘De Hoop’, de naamgever van de straat. De molen werd in 1822 gebouwd. Al na enkele maanden sloeg de bliksem in. De molen brandde compleet af, maar werd snel herbouwd. Hij in 1918 overgenomen door de Coöperatieve Aankoop Vereniging Gorssel. In 1936 werd de vervallen molen uiteindelijk gesloopt. Aan de overzijde kwam de opvolger, de meelfabriek en daar staat nu het dorpshuis ‘’t Trefpunt’.

De stellingmolen met een achtkantige stenen onderbouw was een ‘bovenkruier’. De molenaar op de gaanderij kon de kop in de wind gooien: het ‘kruien’. Na de verwoesting van de molen door de bliksem, al snel na het afronden van de bouw in 1822, weigerde de verzekering uit te keren. De molen was wel verzekerd, maar de polis namelijk nog niet ontvangen! De eigenaren, een herbergier van ‘De Roskam’ en een broodbakker, gingen toch tot herbouw over. Ze slaagden er zelfs in koning Willem I voor 1/8ste deel, 319 gulden, tot een bijdrage te bewegen. In 1844 wordt een muldershuis bij de molen gebouwd: bekend als ‘het Olde Moldershuus’.

De voorgenomen afbraak van de gezichtsbepalende molen leidde tot veel, overigens vruchteloze, protesten van verenigingen tot behoud van natuurmonumenten en natuurschoon, en van de ‘Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelingenverkeer’. En de krant schreef: ‘Daar gaat Hollands trots!’

Overgebleven is dus de molensteen. Maar waar is de andere steen, omdat je voor malen er toch echt twee nodig hebt? In 1960 viel die tijdens graafwerkzaamheden op dezelfde plek in de diepte. Te zwaar om weer op te hijsen heeft men dat zo maar gelaten.

Film over het ‘billen’ van een molensteen

uiteen

zie mij verstild en stram
Ik maak al lang niet meer mijn ronden
Ik ben aan deze plek gebonden
hier waar mijn wederhelft droef aan haar einde kwam

een laatste rustplaats in de grond gevonden
en ik alleen, grijs in memoriam,
ik bleef en treur om wat men mij ontnam
ten diepste naar de oorsprong uitgezonden

kortstondig als een windvlaag is ons leven
geloof mij maar: ik leefde van de wind
ons dagelijks brood was met de wind verweven

nu staat het stil, we zijn uiteengedreven
wie maalt erom, niet ik: ik staar me liever blind
ik ben haar grafsteen, zo het staat geschreven

Are Meijer, Amsterdam